Babels: τα γλωσσικά δικαιώματα από τη σκοπιά των κοινωνικών κινημάτων

Από τις 4 ως 7 Μαΐου θα διεξαχθεί στην Αθήνα το 4ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ. Τα Ευρωπαϊκά Κοινωνικά Φόρουμ αποτελούν μια διαδικασία του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος στην Ευρώπη που ξεκίνησε το Νοέμβρη του 2002 με τη διοργάνωση του πρώτου φόρουμ στη Φλωρεντία. Τα φόρουμ αποτελούν μια προσπάθεια για συνάντηση, συζήτηση, συντονισμό και κινητοποίηση κοινωνικών κινημάτων, πολιτικών οργανώσεων, συνδικάτων, ΜΚΟ και ανθρώπων που χωρίς να ανήκουν σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο έχουν τη διάθεση να αγωνιστούν ενάντια στον πόλεμο, το νεοφιλελευθερισμό και το ρατσισμό.

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ είναι έτσι συγχρόνως ένας χώρος συνάντησης ανθρώπων, κατ' εκτίμηση 50.000 στην Αθήνα, από όλη την Ευρώπη, που μιλούν διαφορετικές γλώσσες και που υπάρχει ανάγκη να παρακολουθήσουν και να συμμετάσχουν σε όσων το δυνατόν περισσότερες από τις 400 συζητήσεις που θα γίνουν στην Αθήνα σε μια γλώσσα που να κατανοούν και στην οποία να μπορούν να εκφράζονται όσο το δυνατό καλύτερα. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ συνεπάγεται λοιπόν και μια τεράστια προσπάθεια διερμηνείας και μετάφρασης.

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ από την αρχή της ύπαρξής του, από την πρώτη συνάντηση της Φλωρεντίας, προσπάθησε να αντιμετωπίσει το ζήτημα της πολύγλωσσης επικοινωνίας με όρους κοινωνικού κινήματος. Tο αποτέλεσμα είναι το δίκτυο Babels (Μπάμπελς). To Babels είναι ένα διεθνές δίκτυο εθελοντών διερμηνέων και μεταφραστών. Έχει σήμερα 9.500 μέλη και είναι παρόν τόσο στο Ευρωπαϊκό, από το οποίο ξεκίνησε, όσο και στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ. Είναι ένα οριζόντιο, μη ιεραρχημένο δίκτυο και αποτελείται κυρίως από επαγγελματίες διερμηνείς και μεταφραστές, αλλά και από μη επαγγελματίες που μιλάνε καλά μια ξένη γλώσσα και τους οποίους προσπαθεί να εκπαιδεύσει.

Το Babels θέλει 'να θεμελιώσει το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να εκφράζεται στη γλώσσα της επιλογής του' και έτσι να μην αποκλείεται από τις διαδικασίες λόγω της περιορισμένης ή και ανύπαρκτης γνώσης αγγλικών ή γαλλικών. Είναι επίσης κάτι περισσότερο από μια υπηρεσία μετάφρασης, καθώς επιδιώκει 'να συνεισφέρει σε συζητήσεις σχετικά με το ρόλο της γλώσσας στους μηχανισμούς πολιτισμικής κυριαρχίας' αλλά και αποτελεί γενικότερα ένα 'συνομιλητή στην αντικαπιταλιστική συζήτηση'. (αποσπάσματα από το 'Χάρτη του Babels').

To Babels δουλεύει ακόμα και για την παγίωση της ορολογίας που αφορά τα κοινωνικά κινήματα και των εμπλουτισμό των γλωσσών. Γι' αυτό το σκοπό διαμορφώνει ένα παράλληλο πολύγλωσσο λεξικό στα πλαίσια της δράσης Lexicons. Ακόμα ασχολείται με την καταγραφή και διατήρηση της μνήμης του κινήματος δημιουργώντας αρχείο των συζητήσεων στα πλαίσια της δράσης Nomad. Στο δρόμο προς την Αθήνα αναπτύχθηκε και μια νέα, ενδιαφέρουσα και χρήσιμη πρωτοβουλία, το AL.I.S. (Alternative Interpretation System - Εναλλακτικό Σύστημα Διερμηνείας), μια προσπάθεια για τη δημιουργία ενός φθηνότερου, βασισμένου σε χαμηλότερη τεχνολογία αλλά εξίσου αποτελεσματικού συστήματος διερμηνείας για να αντικαταστήσει τις δαπανηρές καμπίνες διερμηνείας. Το σύστημα δοκιμάστηκε με επιτυχία για πρώτη φορά στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ στο Μπάμακο του Μαλί αλλά και στις προπαρασκευαστικές συναντήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ το προηγούμενο διάστημα.

Η πολιτική σημασία του Babels είναι μεγάλη. Πρόκειται για τη μόνη προσπάθεια που αντιμετωπίζει τις ανάγκες της διεθνούς επικοινωνίας από τη σκοπιά των γλωσσικών δικαιωμάτων των ανθρώπων ανεξαρτήτως της γλώσσας που μιλάνε. Στην κυριαρχία σήμερα λίγων διεθνών γλωσσών, κυρίως της αγγλικής, που μονοπωλούν τη διεθνή επικοινωνία αποκλείοντας όσους δεν τις μιλούν με επάρκεια, τα κράτη αντιτάσσουν την προσπάθεια να προωθήσουν τις δικές τους ιδιαίτερες γλώσσες με σκοπό να επεκτείνουν τη δική τους οικονομική, πολιτική και πολιτιστική επιρροή. Θέλουν η γλώσσα τους να γίνει αγγλικά στη θέση των αγγλικών. Να προωθήσουν τη δική τους ιδιαίτερη γλώσσα σε βάρος άλλων διεθνών, εθνικών ή μειονοτικών γλωσσών. Το Babels όμως, στον αντίποδα του ανταγωνισμού των γλωσσών, προωθεί τα γλωσσικά δικαιώματα όλων, το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να εκφράζεται στη γλώσσα της επιλογής του και όχι στην προώθηση της μίας ή της άλλης γλώσσας σε βάρος των υπόλοιπων, και όχι την προώθηση μιας εθνικής ή μειονοτικής γλώσσας που αποτελεί την πολιτική των κρατών και των εθνικών κινημάτων.

Στην Αθήνα για τις ανάγκες διερμηνείας του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ θα βρεθούν 500 διερμηνείς από όλη την Ευρώπη. Η έμφαση θα δοθεί στην παροχή διερμηνείας σε γλώσσες τις Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, ανάμεσά τους στην τουρκική και τη μακεδονική, καθώς βέβαια και στη μετάφραση από και προς τα ελληνικά.

Πέρα από τη συμμετοχή στις διαδικασίες και της κινητοποιήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ της Αθήνας, μπορεί κανείς να βοηθήσει ειδικότερα το Babels. Αν είστε επαγγελματίας ή έμπειρος διερμηνέας ή γνωρίζετε καλά μια ξένη γλώσσα μπορείτε να βοηθήσετε στη διερμηνεία συζητήσεων ή στη μετάφραση κειμένων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ. Μπορείτε να βοηθήσετε, χωρίς να χρειάζετε να είστε διερμηνέας ή μεταφραστής στην οργανωτική δουλειά του Babels. Ιδιαίτερα υπάρχει ανάγκη για τη φιλοξενία σε σπίτια διερμηνέων, καθώς εργάζονται σκληρά κατά τη διάρκεια του φόρουμ και έχουν ανάγκη από κάποιες στοιχειώδεις ανέσεις.

Για όλα αυτά και για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το δίκτυο Babels στην Ελλάδα στη διεύθυνση babels-el@babels.org και στα τηλέφωνα: 6944721750, 6974666267, 2108233375, 6978692593.

Δείτε ολόκληρο το κάλεσμα για συμμετοχή στο Babels στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ της Αθήνας.

Eπισκεφτείτε τη σελίδα Babels για το Φόρουμ της Αθήνας και την κεντρική σελίδα του Babels.

Μιχάλης Καλαμαράς